De middeleeuwse vestingstad Thuin telt 210 terrassen die aan 70 privé-eigenaren toebehoren. Groene gebieden die de naam ‘verborgen tuin’ waardig zijn.

“Sommige eigenaren hebben bijenkasten staan. Andere telen hun groenten in traditioneel aangelegde moestuinen”, vertelt Elisa Collot, voorzitter van de vzw Les Jardins Suspendus de Thuin. “De tuinen van 4,5 hectaren zijn in de Middeleeuwen aangelegd met als doel de voedselvoorziening van de inwoners van de Bovenstad, de rijke eigenaren, veilig te stellen.”

Van de privé-eigenaren is 80 % woonachtig in Thuin en omgeving. Veel van hen hebben een of meerdere hangende tuinen geërfd van hun familie, zonder zich altijd echt bewust te zijn geweest van het belang van deze plek. “Tijdens een inventarisatie die 20 jaar geleden werd uitgevoerd, hoorden sommige mensen voor het eerst dat zij eigenaar waren van een terras. Ze waren hier niet van op de hoogte. ”

De gemeente en de vzw ‘Les jardins suspendus de Thuin’ beschikken over een aantal percelen.

Braakliggende terreinen

Het hele complex werd in 1976 op de lijst van uitzonderlijk erfgoed in Wallonië geplaatst. Ondanks deze erkenning, wordt het onderhoud van de percelen nog steeds uitgevoerd door de eigenaren zelf: zij dienen zorg te dragen voor de inrichting van de tuinen rekening houdend met de stedenbouwkundige verordeningen, die voor deze tuinen gelden. “De eigenaren beschikken niet altijd over voldoende middelen en tijd of zijn te oud om voor hun percelen te zorgen, vooral omdat deze vaak moeilijk toegankelijk zijn. Met machines kun je er absoluut niet komen, het werk is erg fysiek”.

Bovendien vergen de muren speciaal onderhoud. “Net als de vestingmuren mogen deze muren niet met cement worden bewerkt. Ze moeten op traditionele wijze worden opgebouwd.” De kosten voor het renoveren van deze muren zijn enorm.

Naast de instandhouding van de constructies, zijn er ook belangen op het gebied van de flora en fauna. Veel dieren hebben op deze bijzondere plek, die bekend staat om zijn microklimaat, hun onderkomen gevonden.

Mediterrane taferelen

Er zijn mensen die smoorverliefd zijn geworden op een perceel en het daarom hebben gekocht. “Er zijn veel soorten vogels te zien en reptielen, die nergens anders te vinden zijn. Dit komt door de volle ligging op het zuiden en de muren die zijn opgebouwd uit oude stenen afkomstig van onze steengroeven.”

Van Biesmelle tot de Hoge Stad is het hoogteverschil meer dan 60 meter. Veel van de, meestal steile, tuinen beschikken over hun eigen bron.

Bepaalde eigenaren telen planten die typisch zijn voor het Middellandse Zeegebied, zoals kiwi’s, vijgen en wijnranken.

“Een paar jaar geleden heeft een Franse organisatie geprobeerd om planten te kweken voor de productie van cosmetica. Door de moeilijke toegankelijkheid van de tuinen, heeft dit project helaas niet standgehouden”, vertelt ze.

Verborgen schatten in de tuinen

Volgens een legende heeft een inwoner van Thuin ooit een schat aangetroffen in een van de tuinen. Deze schat wordt momenteel getoond in het Jubelparkmuseum in Brussel.

Bepaalde tuinen bieden toegang tot de kelders van huizen in de Hoge Stad. “In het verleden waren de kelders via een onderaardse gang met elkaar verbonden. Daardoor konden de bewoners bij gevaar de stad via de tuinen verlaten. Deze doorgang zal zeker nog wel bestaan”.

Hoewel deze tuinen niet toegankelijk zijn voor publiek is een wandeling door de steile geplaveide steegjes van waaruit ze te bewonderen zijn, zeker de moeite waard. De nieuwsgierigen onder ons werpen een steelse blik op de tuinen via de doorkijkgaten in de stalen poorten.